Nieuwsbrief varken

Nieuwsbrieven varken

Met ons varkensteam maken wij met enige regelmaat een nieuwsbrief over een actueel onderwerp. Wilt u zich aanmelden voor onze nieuwsbrieven over varken? Mail dan naar varken@daczuidoost.nl of vink alleen "varken" aan op https://www.daczuidoost.nl/contact. 

Nieuwsbrief 2023-6 Lawsonia intracellularis (PIA)

Lawsonia intracellularis (bacterie die diverse vormen van PIA veroorzaakt) geeft gezien en ongezien veel schade. Maatregelen om deze kiem aan te pakken, verdienen zich al snel terug. Lees in deze nieuwsbrief meer over Lawsonia intracellularis. Daarnaast organiseren wij een 4-daagse studiereeks strategisch leiderschap vanaf 19 sept. Interesse? Neem contact op. 

Lawsonia intracellularis

Lawsonia intracellularis is een bacterie die in de cellen van het varken leeft (in de darm, voorkeur voor het ileum (laatste stukje dunne darm)). Er zijn 2 vormen van ziekten die veroorzaakt wordt door deze bacterie: de acute vorm (proliferatieve hemorragische enteropathie (PHE), vaak acute PIA genoemd) en de chronische vorm (porcine intestinale adenomatose (PIA)). 

Acute PIA

  • Acuut dood 
  • Bloederige/zwarte mest 

Chronische PIA

  • Groeivertraging 
  • Verminderde uniformiteit 
  • Verminderde voerefficiëntie 
  • Slijten (klein, schraal, lang in het haar, grauw) 

Subklinische PIA

  • Geen symptomen, wel verminderde prestaties 

Diagnose

  • Bloedonderzoek (serologie) 
    • IgG antistoffen aantoonbaar na darmbeschadiging of vaccinatie met Porcilis Lawsonia. 
      • Zegt niets over de mate van darmschade. 
    • Monitoring. 
    • Infectiemoment bepalen (en daarmee vaccinatiemoment).
  • qPCR (bacterie aantonen) 
    • Mest 
    • Speeksel 
    • Darminhoud / darmwand 
    • Slachtlijnonderzoek (10 ilea verzamelen uit één levering slachtvarkens, van elk varken stukje ileum halen en opsturen voor qPCR) => opsporen subklinische PIA. 
      • Let op: enkel op het oog kan Lawsonia-infectie slecht beoordeeld worden. 
  • Sectie 
    • Door middel van pathologisch onderzoek kan een sterk vermoeden van acute of chronische PIA vastgesteld worden. Voor de subklinische variant is bovengenoemd onderzoek nodig. 
  • Histologie / immunohistologie 
    • Op celniveau stuk darm bekijken (+ evt. aantonen van de bacterie d.m.v. speciale technieken). 

Vraag bij uw dierenarts naar de mogelijkheden. 

Wist je dat?

  • Hittestress zorgt voor verminderde doorbloeding van de darmen en er hierdoor darmschade optreedt? 
  • Varkens met een darmontsteking meer schade door Lawsonia intracellularis krijgen? 
  • Bedrijven waar acute PIA voorkomt, vaak de groei hoger dan gemiddeld is? 
  • PIA ongeveer een kruiwagen voer per ronde per 12 varkens kost? 
  • Acute PIA meer voorkomt in de zomermaanden? 

Preventie en risicofactoren (RF)

  • Voeding 
    • Brijvoedering 
      • Gisting = RF
      • Onjuiste DS% (droge stof) = RF 
    • Voersamenstelling 
    • Verteringsfout ileum = RF
  • Hygiëne 
    • Schoonspuiten hokken + desinfecteren 
    • Troggen goed leeg en droog maken (ook na zuiver spuiten) 
    • Verslepen van mest verspreidt PIA = RF
  • Klimaat 
    • Hittestress = RF
  • Stal en management
    • Mengen van dieren vergroot kans op PIA-verschijnselen = RF
    • Hokbezetting (0,8m2 per varken heeft meer risico op acute PIA dan 1m2) 
    • Vleesvarkenbedrijven hebben vaker last van acute PIA dan gesloten bedrijven. 
    • Aanvoer van 2 of meer herkomstadressen hebben relatief vaker acute PIA 
    • Stress = RF 
  • Vaccinatie beperkt de schade door Lawsonia intracellularis 
    • Porcilis lawsonia => effectief tegen subklinisch, chronische en acute PIA
      • In de spier 
      • Naaldloos (in de huid) 
      • Hogere reactie
    • Enterisol ileitis => effectief tegen subklinische en chronisch PIA. Daarnaast gunstig effect op microbioom en vermindert Salmonella-druk. 
      • Oraal 
      • Geen entreactie 
  • Andere infecties: = RF  
    • Circovirus 
    • Salmonella 
    • Andere kiemen die darmschade geven 

Behandeling

Omdat Lawsonia intracellularis een bacterie is, kan deze in acute gevallen behandeld worden met antibiotica (zoals producten met als werkzame stof tylosine, oxytetracycline, tiamulin, tylvalosine of valnemuline). Voor bestrijding van de chronische vorm zijn vaccinatie en aanpak van de risicofactoren belangrijke maatregelen. 

Preventief moeten onderliggende risicofactoren aangepakt worden. 

Nieuwsbrief 2023-5 Hittestress en synchronisatie

Het begint weer warmer weer te worden. Dus is het verstandig om tijdig maatregelen te treffen tegen hittestress. In deze nieuwsbrief leest u tips om hittestress bij varkens te voorkomen. Daarnaast zien we met regelmaat dat het synchroniseren van zeugen/fokgelten niet goed verloopt en geven wij u daarom hiervoor ook enkele tips. 

Tips tegen hittestress

  • Koel uw stal en dieren via het klimaatsysteem. Zorg voor voldoende koele lucht. 
    • Voorkom tocht.
    • Houd rekening met de luchtvochtigheid (te hoge luchtvochtigheid verhoogd de gevoelstemperatuur). Houd deze onder de 80%.  
  • Controleer of de ventilatie 100% kan draaien met voldoende capaciteit. 
  • Verstrek onbeperkt koud drinkwater (10-15 graden). 
  • Vul meerdere keren per dag de bak of trog met drinkwater om de wateropname te stimuleren. 
  • Zorg voor een goede nippelopbrengst: 
    • Lacterende zeug: 1,5-2,5 L/min 
    • Dragende zeug: >1 L/min 
    • Gespeende big: 0,5-1 L/min
    • Vleesvarken/fokgelt: 0,8-1,5 L/min
  • Voer niet op de heetste momenten van de dag (10:00-16:00u) 
  • Pas de voersamenstelling eventueel aan samen met uw nutritionist / voeradviseur. 
    • Vezel / concentratie / eiwitkeuze 
  • Verstrek extra vitamine C, E en A en/of voeg elektrolyten toe aan voer/drinkwater om de dieren te ondersteunen. 
  • Voorkom voerresten en leeg 2x/daags de bakken. 
  • Controleer uw alarm (klimaat). 
    Voorkom directe inval van zonlicht op de dieren.  
  • Houd de luchtinlaat, ventilatoren, centraal afzuigkanaal en luchtwasser goed schoon. 
  • Zet warmtelampen uit zodra mogelijk. 
  • Controleer koelboxen en koelkasten met een datalogger / thermometer, zodat u zeker weet dat deze de juiste temperatuur behouden. 
  • Vermijd vaccineren op warme dagen/momenten, ondersteun de dieren eventueel met aspirine. 
  • Verminder de hokbezetting, leg minder dieren op in een hok / afdeling. 
  • Controleer of de noodaggregaat goed functioneert bij storingen. 
  • Bespreek met u dierenarts of u ondersteunende producten kunt inzetten. 

 

Producten die kunnen helpen om de effecten van hittestress te verminderen: 

  • Vitamine C 
  • Vitamine E / selenium 
    • Oraal 
    • Per injectie 
  • Aspicur T 
  • Multivitamine 
  • Aspirinepoeder (natrium salicylaat) 
  • Regumate (herstel magere zeugen na spenen verbeteren door de berigheid uit te stellen) 
  • Overige supplementen 

 

Voor meer informatie bekijk ook onze eerdere nieuwsbrieven over hittestress: 2020 / 2021 / 2022. 

Bij vragen kunt u altijd contact met ons opnemen of vraag uw dierenarts. 

Synchronisatie zeugen

Er zijn diverse redenen om zeugen te synchroniseren; goede instroom van gelten zodat de dekplanning vlot verloopt, magere zeugen/gelten extra laten herstellen, fokkerijzeugen gelijktijdig kunnen insemineren, etc. 

Voor deze synchronisatie kunnen middelen met de werkzame stof "altrenogest" gebruikt worden (merknamen: Altresyn, regumate, Virbagest, folliplan en suifertil). 

Belangrijk is dat het middel op vaste tijdstippen gegeven wordt, in de juiste dosering en gedurende een voldoende lange periode. Bij juiste toediening dient 95% succesvol gedekt te kunnen worden. 

Enkele tips: 

  • Werk hygiënisch 
    • Draag handschoenen! 
    • Houd de doseerpomp schoon en vervang deze met regelmaat.  
    • Schenk het product niet in een andere verpakking, maar gebruik de juiste pomp voor de juiste flacon. 
  • Gebruik voor het aanleren van de toediening iets zoets, dat ook voldoende lang houdbaar blijft: bijvoorbeeld appelsap. 
  • Maak een afvinklijst per groep/dier, waarop degene die het toedient het tijdstip van toediening kan opschrijven. 
  • Zorg voor een goede dekplanning. 
  • Zet de dieren niet in de dekstal bij fel licht en geef de dieren rust. 
  • Zorg voor een passend voer(schema), flush de dieren niet tijdens de toediening van de altrenogest. 

Bij vragen kunt u altijd contact met ons opnemen of vraag uw dierenarts. 

Studieclub jonge varkenshouders

Op woensdag 30 november hebben we een studieclub-avond gehouden voor jonge varkenshouders. Het onderwerp dat besproken is: het werpproces. 

Het was een groot succes met meer dan 30 enthousiaste veehouders die ’s avonds naar de praktijk in Gemert gekomen zijn. De totale groep bestaat momenteel uit meer dan 40 deelnemers (en is nog groeiende). De grote groep zal waarschijnlijk verdeeld worden in drie kleinere studieclubs. Ons team is verheugd om te zien dat er nog een mooie toekomst voor de varkenshouderij te verwachten is.

Interesse om aan te sluiten? Neem contact met Maurice of Lydie op.

Meer lezen... klik hier. 

Contactgegevens

DAC ZuidOost Varkens & Pluimvee B.V.


Telefoonnummer: +31 (0)493 352422

Website: http://www.daczuidoost.nl/landbouwhuisdieren/varkens/

Email: varken@daczuidoost.nl