Nieuwsbrief paard

Nieuwsbrief Paard

Gastroscopie

 

 

Een gastroscopie (maagscopie) is een kijkonderzoek naar de binnenkant van de slokdarm, de maag en het begin van de dunne darm. Dit is de enige betrouwbare methode voor het aantonen van maagzweren of andere inwendige aandoeningen bij paarden. Zelfs al zijn er duidelijke symptomen die kunnen duiden op maagzweren, dan nog is het nuttig om een gastroscopie uit te voeren.

Er zijn namelijk verschillende typen maagzweren die elk hun eigen behandelingsschema nodig hebben. De letsels worden gegradeerd; waarbij 0 een normale maag is en graad 4 een maag met meerdere diepe maagulcers. Aan de hand van de lokalisatie, de gradatie van de letsels en de klinische symptomen kan dan een gericht behandelplan opgesteld worden. Ook is het nodig om de maag na een behandeling te controleren of de ingestelde behandeling tot genezing heeft geleid. En bovendien kan er door de gastroscoop een bioptietang gebracht worden die eventueel weefselstalen kan nemen, waardoor soms zeldzame aandoeningen aan het licht komen (zoals slokdarmafwijking, maagtumor of IBD).

Als door de gastroscopie geen maagzweren aangetoond worden, dan kan ook verder gezocht worden naar de andere oorzaak van de symptomen.

Een andere manier die gebruikt kan worden in de praktijk is het uitvoeren van een diagnostische behandeling: Het paard krijgt maagmedicatie toegediend voor 1 week en er wordt erna geëvalueerd of de symptomen verminderen/verdwijnen. Het nadeel van deze diagnostische behandeling is dat men de letsels zelf niet kan bekijken en dus ook geen aangepast behandelingsschema kan opstellen. De symptomen zijn vaak erg vaag, dus evaluatie van de efficaciteit van de behandeling kan vaak lastig zijn.

Indien u een gastroscopie bij uw paard wil laten uitvoeren moet het paard goed uitgevast zijn (bij voorkeur 12 tot 18 uur geen eten en 1 uur van tevoren geen water) Het paard mag ook geen zaagsels, houtkrullen of kleine stukjes hooi, stro of dergelijke eten. Dit vasten wordt op de kliniek begeleid, één van de redenen dat het paard in ieder geval een dag voor de gastroscopie ter observatie wordt opgenomen in de kliniek.

 

Maagzweren bij paarden

De maag van een paard is klein vergeleken bij de rest van het maagdarmstelsel. Een gemiddeld paard van 500kg heeft meestal een maaginhoud van 8-15L. Verder ligt de maag in een U-vorm waardoor de ingang (cardia) en uitgang (pylorus) dicht bij elkaar liggen. De kringspier van de maagingang is zeer sterk ontwikkeld, waardoor het paard niet kan braken, zelfs niet als de maag overvuld raakt. De maag zelf bestaat uit grofweg 2 gedeelten: een bovenste niet-kliergedeelte (squameuze maagwand) en het onderste kliergedeelte (glandulaire maagwand). Per uur wordt er door een gemiddeld paard ca. 1,5L maagsap geproduceerd. Deze productie van maagzuur is continu, omdat van nature het paard de hele dag door kleine beetjes eet.

Zodra er een aantasting van de maagwand ontstaat, spreek je van een maagzweer. Een zweer is als het ware een wond en kan dus erg pijnlijk zijn, vooral als het in contact komt met het maagzuur.

Er zijn een aantal factoren gevonden die het risico op maagzweren verhogen, oa.: stress, een rantsoen arm aan ruwvoer, een rantsoen rijk aan krachtvoer, onregelmatig voeren, wedstrijden, bepaalde medicatie, huisvesting, intensieve trainingen en transport.

Als een paard weinig ruwvoer krijgt dan wordt er weinig speeksel aangemaakt die een bufferende werking op het maagzuur heeft. Bovendien is de maag minder vol met ruwvoer waardoor het maagzuur tijdens beweging meer tegen het niet-kliergedeelte van de maag kan spatten. Het voederen van veel krachtvoer en weinig hooi is één van de belangrijkste uitlokkende factoren.

Tijdens extreme inspanningen of stress gaat een groot deel van het bloed naar de spieren en is de doorbloeding van het verteringsstelsel minder belangrijk. Deze slechtere doorbloeding van de maag kan ook een rol spelen in het ontstaan van zweren, aangezien er minder voedingsstoffen naar de cellen van de maag gaan en ook dat de afvoer van afvalstoffen trager is. Bepaalde medicatie (zoals NSAID’s) beïnvloeden op negatieve wijze de slijmlaag van het kliergedeelte en ook de wanddoorbloedding van het verteringsstelsel.

 

Symptomen

Symptomen van maagzweren kunnen ander andere zijn:

  • Gapen
  • Tandenknarsen
  • Minder eetlust
  • Gewichtsverlies en/of spierverlies
  • Gedragsveranderingen (stalondeugden)
  • Singelnijd (pijn bij aansingelen)
  • Voernijd
  • Verminderde prestaties en/of weinig werklust
  • Slechte/doffe vacht
  • Dunne mest/diarree
  • Terugkerende (lichte) koliekverschijnselen

Deze symptomen kunnen samen voorkomen of apart en sommige paarden met maagzweren vertonen zelfs geen symptomen.

Voorkomen van en/of ondersteuning bij maagzweren

Voldoende ruwvoer! Een gemiddeld paard van 500kg zou per dag minimaal 6-8 kg droog hooi van een goede kwaliteit moeten krijgen. het beste is om meerdere keren per dag hooi te gegeven, dusdanig dat het paard nooit langer dan 6 uur zonder ruwvoer staat. Indien dit praktisch niet haalbaar is kan er eventueel met hooinetten gewerkt worden, desnoods meerdere netten over elkaar heen. 

Krachtvoer bijvoeren is afhankelijk van de arbeid van het paard. Indien een paard over voldoende ruwvoer beschikt is het zelden nodig om meer dan 3-4 kg krachtvoer te geven. Extra plantaardige olie (ca. een kwart tot uiteindelijk een halve koffiemok twee maal per dag) kan nog bijgegeven worden als veilige energiebron. Een recente studie toont ook aan dat een hoog zetmeel en suikergehalte in het krachtvoer het paard kwetsbaarder maakt voor maagzweren, terwijl vet eerder een beschermende functie zou hebben.

Dit zijn algemene adviezen en ze dienen niet als absolute waarheid genomen te worden. Maar het beperken van krachtvoer en het extra voederen van ruwvoeder is absoluut noodzakelijk om maagzweren te behandelen en te voorkomen.

Management aanpassingen: ideaal is het om stress zo veel mogelijk te vermijden. Een ook een langdurig transport zonder water of hooi. Verder dienen de paarden dag en nacht over vers drinkwater te beschikken. Geef de paarden zoveel mogelijk vrije beweging (weidegang) en contact met soortgenoten.

Maagzweren gastroscopie

In het rood omcirkelt: duidelijk zichtbare maagzweren in beeld gebracht bij de gastroscopie. In dit geval zitten de zweren op de rand van de overgang van het bovenste niet-kliergedeelte van de maag (squameuze maagwand) en het onderste kliergedeelte van de maag (glandulaire maagwand) dat de maagsappen bevat.

Vestigingen DAC Zuidoost in een ander jasje voor de gezelschapsdieren

De gezelschapsdieren gaan verder onder de nieuwe naam Anicura Dierenklinieken. Hiervoor zijn de afgelopen weken de verbouwingen gestart op onze verschillende locaties: Gemert, Stiphout, Deurne, Brouwhuis, Laarbeek en Bijsterveld. 
Er verandert verder niks voor u als klant van Herkauwers & Paarden en/of Varkens & Pluimvee, dus zoals vertrouwd kunt u gewoon uw monsters afgeven, medicatie ophalen, etc. bij de voor u bekende klinieken.